Note [édition originale] :
NOTÆ.
Hæc est una ex Suris, quæ notantur
ab Expositoribus formula illa :
مختلف فيها
Variæ sententiæ sunt de ea : nimirùm
Meccana ne sit, an Medinensis. Aliqui inscribunt eam
الهيكم
occupavit vos. Qui eam legerit :
لم يحاسبه الله بالنعيم الذي انعم به عليه في دار الدنيا واعطى من الاجر كانما قراء ال اية
non exiget Deus ab eo rationem de
beneficiis, quę in eum contulit in hoc mundo : & habebit
mercedem, ac si legisset mille versus Alcorani.
I.
Occupavit vos contentio multiplicandi. ] explicat Jahias :
التكاثر في الدنيا عن الاخرة وهو التكاثر
في المال والولد والقدمات حتى زرتم المقابر اى حتى متم
Contentio multiplicandi in hoc mundo,
neglecto futuro sęculo, in opibus, filiis, & honoribus, donec
visitaveritis sepulchra, idest, donec mortui fueritis, vel
usque ad mortem. Gelal :
شغلكم عن طاعة الله التكاتر اى النفاخر بالاموال والاولاد والرجال حتى زرتم المقابر اى بان متّم
ودفنتم فيها او عددتم الموتى تكاثرًا
Occupavit vos, ac distinuit à servitio Dei
studium multiplicandi ; idest gloriam acquirendi ex multitudine
divitiarum, filiorum, & virorum, donec visitaveritis sepulchra,
idest, usquequò moriamini, & sepeliamini. Explicant alii : itaut
mortuos etiam numeretis, ut plures numero aliis appareatis.
Hanc ultimam explicationem confirmat Zamchascerius his verbis.
روى ان بني عبد مناف وبني سهم تفاخوا ايّها اكثر عددًا فاكثرهم بنوا عبد مناف فقالت بنو سهم ان
البغى اهلكنا في الجاهلية فعادونا بالاحيا والاموات فاكثرهم بنو سهم
Fertur posteros Abdomenaphi, &
posteros Sahemi glorianter contendisse inter se, utri eorum essent
plures numero. Inventi sunt autem plures esse posteri Abdomenaphi.
Dixeruntque posteri Sahemi : Invidia, & iniquitas perdidit nos,
dùm essemus Idololatræ. Sed numeremus nos ipsos cum vivis, &
mortuis. Quo facto, inventi sunt plures esse posteri Sahemi.
II.
Donec visitaveritis Sepulchra. ] Arabicè :
زرتم المقابر Potest etiam verti :
Itaut visitetis Sepulchra. Et, ut
patet ex superioribus explicationibus, duplex potest esse sententia.
Prima : ita occupavit vos contentio multiplicandi opes, filios, &
cætera bona temporalia, ut non destituti sitis ab hoc, nisi quandò jam
mortui sitis sepeliendi. Secunda : Ita inter vos contenditis ob inanem
gloriam de multitudine, ac numero familiarum vestrarum, ut etiam mortuos
computetis, quò plures numero appareatis.
III.
Posteà scietis. ] Nimirùm, ut subintelligendum putat Gelal :
سوءَ عاقبة تفاخرهم :
Malum finem contentionis vestrę pro gloria
multitudinis.
V.
Si
sciretis scientia certitudinis. ] Est hìc aposiopesis,
& subintelligitur juxta Gelal :
عاقبة التفاخر ما اشتغلتم به
Finem hujus contentionis vestræ de gloria
multitudinis, non occuparemini in ea.
VIII.
De deliciis. ] Arabicè
النعيم : Voluptas, vel locus voluptatis. Gelal, & Zamchascerius
exponunt : De vita deliciosa, & luxuriosa in hoc mundo peracta. Alii
tamen exponunt : De beneficiis Dei.